Met een schrijfmachine wordt op een stencil (dit is een speciaal vel bestaande uit fijn gaas en bedekt met was) een tekst getypt zonder het lint te gebruiken. Ook kan men met een met een harde pen eenvoudige figuurtjes tekenen en er bestaan ook kopieertrommels die bestaande zwarte figuren kunnen overnemen door inbranding.
Om fouten te verbeteren is er een rode vloeistof en eventueel kan ook gewone nagellak gebruikt worden. Op de plaats van de tekst is de was weggedrukt en laat de stencil de inkt doornaar een blanco vel papier dat tegen de stencil aangedrukt wordt.
De eenvoudigste stencilmachines werken als een zeefdruk. Met een soort verfrol wordt de inkt over de stencil gewreven en op een vel papier doorgedrukt. Later werden machines van een rol voorzien. De stencil werd rond de rol gespannen en de inkt werd aan de binnenkant van de rol aangebracht en met een aparte rol rondom verdeeld.
Bij nieuwere toestellen, wordt de stencil op een band van fijn gaas aangebracht die als een riem vertikaal over twee rollen loopt. De inkt wordt aan de binnenkant van de band aangebracht en met twee kleinere rollen gelijkmatig verdeeld over de totale oppervlakte van de stencil. Op de plaats van de tekst laat de stencil de inkt door naar een blanco vel papier dat automatisch onder de band doorgetrokken wordt.
Het toestel kan zowel manueel met zwengel als met motor aangedreven worden. Met één stencil kunnen rond 1000 afdrukken gemaakt worden.
Stencilmachines werden vanaf de jaren 70 verdrongen door fotokopieermachines en later door o.a. laserprinters.
