susan husserl-kapit Zijn vrouwen getraind om organisch te handelen, of zijn ze dat van nature, vanwege hun biologie?
marguerite duras Dat zou ik niet kunnen zeggen. Voor het moment zijn zij het.susan husserl-kapit Zo zouden ze kunnen zijn, maar ze kunnen ook cerebraal zijn. Jij, bijvoorbeeld, bent zo niet.
marguerite duras Ik weet dat als ik schrijf er iets in mij ophoudt te functioneren, iets dat stil valt. Ik laat iets in mij overnemen, iets dat waarschijnlijk met vrouwelijkheid te maken heeft. Maar alles valt uit – de analytische manier van denken, ingeprent door de universiteit, studeren, lezen, ervaring. Ik ben absoluut zeker van wat ik nu zeg. Het lijkt alsof we teruggaan naar een wildernis. Er is geen samenhang. Misschien ben ik, voor al het andere, voor het Duras-zijn, simpelweg een vrouw.
susan husserl-kapit Maar mannelijke schrijvers …
marguerite duras Heb jij ze ooit zien schrijven? Ze werken meestal iets uit. Ze weten waar ze heengaan. Zij construeren.
susan husserl-kapit Dichters zijn anders, maar misschien is dat omdat zij een vrouwelijke geest hebben, zoals jij dat noemt.
marguerite duras Ja. Dichters zijn androgyn. In de dichtkunst is er van sekse geen sprake meer. Maar zou je niet kunnen zeggen dat mijn boeken eerder muzikaal of poëtisch dan intellectueel zijn?
susan husserl-kapit Ja, maar er blijft een hoop denkwerk achter zitten.
marguerite duras Steeds minder. Er is denken, maar op de achtergrond. Het is helemaal achter de handeling gedrukt.
susan husserl-kapit We hebben het nog niet gehad over bewustzijn, en dat is (toch) heel belangrijk. Jouw vrouwelijke personages zijn lucide; zij zijn zich van alles bewust. Jouw mannen, zijn zich van niets bewust.
marguerite duras Ja, maar zij zijn zichzelf kwijtgeraakt. Als je opgroeit vergeet je het kind dat je ooit was. Je weet er niets meer van. Mannen zijn de weg kwijtgeraakt op dezelfde manier, terwijl vrouwen nooit hebben geweten wie ze waren. Daarom zijn zij niet de weg kwijt. Achter hen, is duisternis. Achter de mannen, is er een verstoring van de werkelijkheid, zijn er leugens.
susan husserl-kapit Ja, maar mannen kunnen tenminste de wereld kennen waarin ze leven, zich bewust zijn van hun omgeving. In Le square bijvoorbeeld, lijkt de man volledig onbewust [te leven]. Hij leeft zonder vragen. De vrouw daarentegen toont een ongewone meedogenloosheid ten aanzien van het leren kennen van het leven. Ze zegt op een gegeven moment, ‘Als het leven niet gelukkig is, wil ik leren dat ik in mijn eentje, snap je, helemaal zelf, tot het laatste moment, en zo volledig mogelijk; en dan, nou ja! zal sterven terwijl ik doe wat ik wilde en mijn dood zal worden betreurd.’
marguerite duras Le square is een geheel politieke roman. Dat wil zeggen, het laat twee dialektieken zien die elkaar ‘te lijf’ gaan: de dialektiek van moed – marxistisch zo je wilt …
susan husserl-kapit Het vrouwelijke personage.
marguerite duras … en de dialektiek van lafheid.
susan husserl-kapit Ja, maar het komt toevallig zo uit dat moed wordt gerepresenteerd door de vrouw en lafheid door de man.
marguerite duras Denk jij dat de handelsreiziger in het boek een vrouw zou kunnen zijn?
susan husserl-kapit Ja, in traditionele romans. Daarin ben jij anders. Het zit in deze dingen dat jouw kijk op vrouwen revolutionair is, denk ik. Een ‘gewone’ schrijver zou de rollen hebben omgedraaid.
marguerite duras Eigenlijk, zou er een probleem moeten zijn, vanaf het moment dat mensen daarover zijn gaan praten, over Duras’ vrouwen. De vrouw in het zwart in La femme du Gange doet helemaal niets. Ze verwelkomt de reiziger. Zij is degene die hem in de gemeenschap van idioten introduceert. Zij laat hem binnen. Wat denk je daarvan?
susan husserl-kapit Ik voel me niet geroepen om over jouw films iets te zeggen zoals ik dat over jouw boeken doe, en vooral niet over een film die ik maar één keer heb gezien. Maar als we refereren aan een van de romans waarop de film is gebaseerd, Le vice-consul, waarin de vrouw van de Ganges Anne-Marie Stretter is, die we al eerder zijn tegengekomen. En hier hebben we een goed voorbeeld bij wat ik wil zeggen: Anne-Marie kiest haar man, krijgt hem, en vertrekt dan naar India (haar mobiliteit) waar ze alles wat er gebeurt met de vice-consul en Michael Richardson stuurt.
marguerite duras Ja.
susan husserl-kapit Zij is degene die over alles controle heeft. Lol V. Stein is een ander voorbeeld. Zij is overweldigend. Zij geeft ook haar leven vorm. Zij beslist wat ze wil en hoe ze dat voor elkaar krijgt.
marguerite duras Omdat vrouwen weten wat ze willen.
[wordt vervolgd]
Interview met Marguerite Duras door Susan Husserl-Kapit (vertaling Peter Kolpa)
